War hentoù an antroposen

A bep seurt kredennoù a vez e empenn an dud. Daoust ha posubl eo puraat aer un ti pa vez strewet molekulennoù arall ennañ?

Youdenn Bourdel a zo anavet mat get ar jardrinourion. Lod a lavar eo ar youdenn ur produ ekologek. Ha gwir eo?

Saotret eo ar c'hêrioù bras. Aezhennoù fall ha partikulennoù bihan-tre a za a bodoù skarzhañ ar c'hirri. Petra gober? Lod a lavar eo ret lemel ar c'hirri ag ar c'hêrioù. Lod arall a sonja eh-eus un diskoulm d'ar gudenn: ar c'harr tredan. Petra sonjal? Saotradur ebet get ar c'hirri tredan?

En amzer gwezharall ne ouie ket an dud rac'h ar pezh a zo bet degaset deomp get ar skiant. Ha neoazh, gi o-doa c'hoant kavout penn d'ar pezh a welent en-dro dezhe. Setu penaos emañ bet roet galloudoù a bep seurt d'ar loar. Lod anezhe a zo gwir, lod arall a zo kredennoù nemetken.

Thales a seblanta bout an hani kentañ é sevel goulennoù a-zivout ar bed. Tamm ha tamm e oa daet tud an henamzer da sonjal e oa an Douar ur voulenn e-kreiz an hollved. Betek Copernic ha Galilée ne chanjo ket kalz ar feson da welout ar bed. Ha setu an heol daet da vout kreiz an hollved. Petra vez lâret hiriv get ar skiantourion? E-menn emañ ar c'hreiz?

Solar Impulse, ur c'harr-nij a ya en-dro dre energiezh an heol. Daou zen a vro Suis, Andre Piccard hag Andre Borshberg, a zo bet kaset da-benn ar raktres-se gete. O sonj a oa gober tro ar bed get ar c'harr-nij-se. Hag emañ bet graet gete!

Kalz a drouz a zo bet en-dro da Solar Impulse. Gwelet eo bet Piccard ha Bolshberg war ar chadennoù skinwel. An daou gomper o-deus kontet deomp ur fablenn vrav. O fal a oa diskoueziñ e vo posubl nijal hep petrol ha lakaat energiezh an heol e-lec'h petrol. E gwirionez, ne vo ket posubl.

Penaos e ya ur c'harr-nij d'ar lein? Peseurt nerzhioù a laboura evit se?

1969: Neil Armstrong hag Edwin Aldrin a arrue war ar Loar. Evit ar wezh kentañ e welemp-ni un den é kerzhout war ar Loar. Tost da hanterkant vlez warlerc'h an darvoud-se n'eus ken bro ebet duac'h da gas da benn ur veaj seurt-se. Ha neoazh e vez klevet komz ag ar veaj betek ar blanedenn Mars. "Kaset e vo un den war Mars eraok 2040" eme an NASA. Lod arall a lâra ne c'hello ket bout graet. Petra sonjal?

War-dro 6000 satellit a zo bet lañset a-c'houde ar blezioù 1950. Chom a raont er lein pa vez achu o prantad labour. Mar a wezh ez int torret get meteoritoù pe get satellitoù arall. Ha setu kantadoù a "satellitoù nevez" é troiñ en-dro d'an Douar!