War hentoù an antroposen

Ar skorn a chom àr lein an dour. Ne vez ket james gwelet skorn e foñs ur sailhad dour. Un "iceberg" ne ya ket d'ar strad. Perak 'ta? Ar respont er gronikenn.

Peurvuiañ, ne vez ket lakaet ar ger "burzhudus" goude ar ger "skiant". Neoazh, e vez klevet alies lâret penaos e oa bet "burzhudus" ar blez 1905 evit dazont ar fizik.

Edan an ger "diastuzerioù" e vez kavet meur a rummad molekulennoù. Implijet int get ar labourerion douar, met get pep unan ac'hanomp ivez er gêr pe er jardrin.

Un diforc'h bras a zo etre ar baotred hag ar merc'hed e tachenn ar skiant. Met unan'rall a zo etre ar broioù, ar pezh a zo diskouezet splann get listennad ar prizioù Nobel fizik.

Eil kronikenn a-zivout ar Sonjerien Du, ar re o-deus ijinet objedoù iskiz a-walc'h evit bout staget d'o anvoù an anv-gwan "du". Diwar-benn an "toulloù du" e vo kont ganeomp amañ.

Teirvet kronikenn diwar-benn "liv" du objedoù ar fizikourion. Klaskomp gouzout muioc'h diwar-benn ar materi du hag an energiezh du.

Emañ e soñj ar sindikat "Morbihan Energiezhoù" sevel un unvez produiñ hidrojen. Un digarez da gomz ag ar goraj hidrojen.

Diaes evañ ur werennad dour pa sonjer e oa tremenet ar molekulennoù dour dre c'hwezigell un dinozaor. Esaeomp spisaat an afer-se.

Ur sell àr ur metal anavet get an holl dud: an houarn. Kavet e vez houarn er benvegoù a bep seurt. E gwirionez, n'eo ket savet an ostilhoù get houarn pur, met get dir hag a zo ur meskaj houarn-karbon.

Toulloù du, danvez du. A bep seurt traoù e vez lâret ez int « du » get ar fizikourion. Met « du » ar fizik n'en-deus ket ar mem ster evel ar ger "du" e buhez pamdeziek an den.