2 vunutenn evit kompren

Biskoazh ne oa ket bet ken bras an toull er gwiskad ozon war c'horre an Antartik e 2020, met e 2019 e oa bet ar bihanañ hon 'noa gwelet abaoe ma tiwalomp deus ar gwiskad ozon. Da lâret eo eo distabil an traoù c'hoazh evit ar gwiskad ozon. E fin miz Kerzu 2020 eo bet goloet an toull a oa b'an Antartik ha sañset e yao gwelloc'h gwellañ ma heul an holl vroioù ar reolennoù bet lakaat e plas gant protokol Montreal e 1989. Difennet eo bet implijout ar produioù chimik a skañfa ar gwiskad ozon hag a-drugarez da se e adkavimp stad orin ar gwiskad e 2060. Met petra c'hoarvezfe ma yafe ar gwiskad ozon da get ?

Perak ne c'hell breinañ ar mel ? 'giz an holen, ar spisoù, an eoul olivez pe c'hoazh ar sukr, ne c'hell breinañ ar mel ha perak 'ta ?

Loened souezhus eo al logod-dall, ar vronneged nemeto eo a c'hell nijal da skouer hag un dra souezhus all, o mod da gousket : eilpennet ; ar penn en traon, o favioù en nec'h.

Ar jiletennoù harz-tennoù, 'giz ma vez komprenet gant o anv, a zo graet evit gwareziñ an den a wisk 'nezhi ouzh tennoù ur bistolenn. Met penaos e c'hell ur jiletenn herzel ur volotenn metal kaset en aer da 400 metrad ar secondenn ?

Setu, deuet en-dro ur bern amprevaned en hol liorzhoù hag en o zouez ar gwenan ! An amprevan du ha melen, blevek. N'int ket tagus 'nezho met flemmañ a rint evit gwareziñ ar ruskenn hag o c'hoarezed. Hag en ur ober e varvint. Perak 'ta ?

Sed aze ul liv droch, perak eo melen hor staot ? A-raok respont d'ar goulenn-mañ 'vo mat deomp kompren petra eo ar staot da zigentañ. Ar stoat n'eo nemet un doare da naetaat ar gwad.

2vn evit kompren perak e c'hell an dour migañ an tan Ma c'hell an dour lazhañ an tan eo gras da daou dra : ar mougañ hag ar yenaat.

2vn evit kompren perak e chañj ar bloñsoù, liv. E galleg zoken e vez graet "bleu" deus ar bloñsadennoù. Padal ne chom ket glas ar bloñs, chañj a ra liv. Ha perak 'ta ?

Ha perak 'ta hon 'neus muioc'h c'hoant da stotaat p'hon 'neus riv ? Pa z'eo yen an amzer en deus hor c'horf UR pal, chom tomm. Evit dont a benn d'hen ober e kaso nebeutoc'h a wad da bennoù hor c'horf, bizied ha treid.

2vn evit kompren perak n'eo an holl steredennoù ar memes liv. Pa seller deus an oabl da noz hep pellseller, hep teleskop, e seblant deomp eo an holl steredennoù ar memes liv. Ul liv gwenn. Reoù zo lemmoc'h evit reoù all met gwenn e seblant holl bezañ. Padal n'eo ket ar memes liv an holl steredennoù a welomp en oabl. Gall a reomp bezañ glas, gwenn, ruz, oranjez, gwenn-glas a-wechoù... Met perak ez eus kement a livioù disheñvel gant ar stered neuze ?