War hentoù an antroposen

Un elfenn gimiek: an heliom. Puilh en hollved, er stered, met ral-tre war an Douar. Ur gaz implijet get ar glaskourion er laboratorioù fizik evit studiañ ar materi.

E brezhoneg e vez graet get "glas" evit liv an oabl digoumoul pe liv ar geot. Ar barzh Homer ne anave ket ar liv "glas" (blue). Petra sonjal ag an dra-se? Petra eo ur "liv"?

Hiroshima ha Nagasaki, miz mae 1945. Div vombezenn taolet get an Amerikaned. Ur bochad tud lazhet pe gloazet er bombezadegoù. Tsutomu Yamagushi a oa e Hiroshima hag e Nagasaki pa oa bet bannet ar bombezennoù. Dre chañs eo chomet bev an den.

Get sistemoù evel SETI e espera an astrofizikourion tapout ur sinal é tont ag an Estrendouariz. Betek hiriv, sinal ebet. Peadra da vout souezhet pa sonjer er planedennoù niverus a zo er Galaksi. Emenn emañ an Estrendouariz?

Kumuniezh ar skiantourion a zo bet termenet geti unanennoù a vez implijet er bed a-bezh. Pep unanenn he-deus un termenadur resis-tre. Neoazh, bout a zo unan a chom un tammig ispisial: unanenn ar mas.

C'hwitellat a zo naturel evidomp. Petra a sonja ar fizikour ag ar fenomen-se? Penaos ezplikañ ar c'hwitellerezh en ur feson skiantel?

Petra eo an egor? Goulle eo pe pas? Ha pell emañ? Petra eo linenn Von Karman? Setu ar respontoù...

Peb unan a c'hell mont da welout statistikoù an energiezh war internet. Bamplez e vezont embannet war lec'hienn BP (British Petroleum) pe kani an IEA (International Energy Agency). Sellamp douzh disoc'hoù ar blez 2017.

Lod ag ar rederien war velo - a vicher - a grapa ar menezioù hep poan, war a seblant. Ha normal eo pe pas? Taolomp ur sell war ar c'halloudezhoù muzuliet e-pad ar redadeg.

Kavout ur c'harburant da gemer lec'h an eoul-maen: setu klaoustre deknikel an XXIvet kantved. Peseurt lec'h evit an hidrojen en afer-se?