2 vunutenn evit kompren

2vn evit kompren an dour gazek Perak ez eus gaz en dour e lec'hioù zo ? Ar respont er gronikenn-mañ.

2vn evit kompren penaos 'vez fardet an eskern e-barzh hor c'horfoù Krouidigezh an eskern a zo 'giz savidigezh an tiez, ret eo kaout ur framm da gentañ tout. Framm an eskern a zo graet gant kelligoù ispisializet a teu eus ar proteinoù. Goude-se e teu mare ar sevel mogerioù a raio d'an tiez ha d'an eskern bezañ solut !

Souezhusañ tra : ne tro ket an douar gant ar memes tizh atav. 'Blam d'an dra-se ne ra ket an holl zevezhioù 24 eurvezh pe 86 400 secondenn. Met perak 'ta n'eo ket an devezhioù 24 eurvezh rik ? Perak eo chañj dichañch tizh an douar o treiñ warnañ e-unan ?

Biskoazh ne oa ket bet ken bras an toull er gwiskad ozon war c'horre an Antartik e 2020, met e 2019 e oa bet ar bihanañ hon 'noa gwelet abaoe ma tiwalomp deus ar gwiskad ozon. Da lâret eo eo distabil an traoù c'hoazh evit ar gwiskad ozon. E fin miz Kerzu 2020 eo bet goloet an toull a oa b'an Antartik ha sañset e yao gwelloc'h gwellañ ma heul an holl vroioù ar reolennoù bet lakaat e plas gant protokol Montreal e 1989. Difennet eo bet implijout ar produioù chimik a skañfa ar gwiskad ozon hag a-drugarez da se e adkavimp stad orin ar gwiskad e 2060. Met petra c'hoarvezfe ma yafe ar gwiskad ozon da get ?

Perak ne c'hell breinañ ar mel ? 'giz an holen, ar spisoù, an eoul olivez pe c'hoazh ar sukr, ne c'hell breinañ ar mel ha perak 'ta ?

Loened souezhus eo al logod-dall, ar vronneged nemeto eo a c'hell nijal da skouer hag un dra souezhus all, o mod da gousket : eilpennet ; ar penn en traon, o favioù en nec'h.

Ar jiletennoù harz-tennoù, 'giz ma vez komprenet gant o anv, a zo graet evit gwareziñ an den a wisk 'nezhi ouzh tennoù ur bistolenn. Met penaos e c'hell ur jiletenn herzel ur volotenn metal kaset en aer da 400 metrad ar secondenn ?

Setu, deuet en-dro ur bern amprevaned en hol liorzhoù hag en o zouez ar gwenan ! An amprevan du ha melen, blevek. N'int ket tagus 'nezho met flemmañ a rint evit gwareziñ ar ruskenn hag o c'hoarezed. Hag en ur ober e varvint. Perak 'ta ?

Sed aze ul liv droch, perak eo melen hor staot ? A-raok respont d'ar goulenn-mañ 'vo mat deomp kompren petra eo ar staot da zigentañ. Ar stoat n'eo nemet un doare da naetaat ar gwad.

2vn evit kompren perak e c'hell an dour migañ an tan Ma c'hell an dour lazhañ an tan eo gras da daou dra : ar mougañ hag ar yenaat.