Ouzhpenn ar Vretoned a zo

Deus fin an XIIIvet kantved ha penn-kentañ an XIXvet kantved 'oa yenoc'h an amzer evit bremañ. Ar "PAG" (Petit Âge Glaciaire) a vez lâret deus an dra-se gant an istorianed, Mare Bihan ar Skorn e brezhoneg. N'ouzer ket dre just petra zo kaoz d'ar fenomen-se, met lod a soñj dezho 'nefe un dra bennak da welet gant proporsion an douaroù labouret d'ar mare-se : ur bern parkeier a oa dilaosket a-benn neuze ha setu e-giz-se 'oa bet muioc'h a wez da bakañ ar CO2 !
montrer meins de cai

Deus fin an XIIIvet kantved ha penn-kentañ an XIXvet kantved 'oa yenoc'h an amzer evit bremañ. Ar "PAG" (Petit Âge Glaciaire) a vez lâret deus an dra-se gant an istorianed, Mare Bihan ar Skorn e brezhoneg. N'ouzer ket dre just petra zo kaoz d'ar fenomen-se, met lod a soñj dezho 'nefe un dra bennak da welet gant proporsion an douaroù labouret d'ar m... montrer pus fot de cai

"Rongorongo" a vez graet deus ar sistem-skritur a veze implijet gwechall gant ar bobl rapanui e Enez Pask. Pell 'zo ne vez ket graet gantañ ken, ken eo bet disoñjet : en deiz-hiziv n'ouzer ket na lenn na kompren anezhañ ken !

E 2023 'zo bet kavet bizajoù-maen kizellet kaer e Casas del Turuñuelo e traoñ Bro-Spagn. Ar re-mañ o deus da welet gant ur sivilizasion gozh, hini Tartessos. Kant vloaz 'zo c'hoazh ne ouie koulz lâret netra an istorianed diwar-bouez homañ, met abaoe o deus kavet un tamm-mat a draoù ! He skritur a chom dezho da zikodiñ c'hoazh ... hag he yezh da gompren !

montrer meins de cai

E 2023 'zo bet kavet bizajoù-maen kizellet kaer e Casas del Turuñuelo e traoñ Bro-Spagn. Ar re-mañ o deus da welet gant ur sivilizasion gozh, hini Tartessos. Kant vloaz 'zo c'hoazh ne ouie koulz lâret netra an istorianed diwar-bouez homañ, met abaoe o deus kavet un tamm-mat a draoù ! He skritur a chom dezho da zikodiñ c'hoazh ... hag he yezh da gom... montrer pus fot de cai

Tout an dud a oar alamaneg e Bro-Aostria, met yezhoù all ha vez preget atô lec'h-mañ-lec'h, evel an italianeg, ar sloveneg pe c'hoazh ar magiareg. E Land ar Burgenland e c'haller klevet tud o kaozeal kroateg : Kroated ar Burgenland a vez lâret deuzouto.

Tri bloaz 'zo bremañ eo bet sklapet ar prezidant d'ar maez gant an arme er Myanmar ha lakaet ur prezidant all, loieal, en e blas. Met en em savet 'zo ur bern tud a-enep d'ar jeñt ha 60% deus ar vro zo kontrollet gant ar rebelled bremañ. Div vroig zo en em ziklaret distag deus ar Myanmar zoken, ar stad Wa hag ar Chinland.

Gwechall 'veze deformet o fenn d'ar vugale e Tolosa hag en departamañtoù all tro-war-dro, ken a choment hir e-pad o buhez goude-se. An dra-se oa aet er-maez ar giz diwezhat a-walc'h, e-tro ar Brezel Bras. Den ne oar 'blam da betra veze graet an dra-se d'ar vugale met abaoe an Amzer Grenn 'vez graet da neubeutañ !

Grizelda Kristiņa zo marv d'an 2 a viz-Even 2013 er C'hanada. Dalc'het 'zo bet soñj deus he anv peogwir oa-hi an hini ziwezhañ hag a ouie livoneg, ur yezh hag a veze kaozeet gwechall e Livonia, ur vroig vihan e Letonia. Met dre voneur zo deuet tud yaouank da zeskiñ livoneg en-dro ha komañset 'zo lod deuzouto da zeskiñ livoneg d'o bugale.

E Çatalhöyük, en Turki, 'zo bet kavet un dorzh-vara bet poazhet war-dro 6600 bloaz 'zo. Met n'eo ket ar c'hoshañ tamm bara bet kavet en-dro gant an arkeologourien. Bara a veze fardet a-raok ma oa ganet al labourerezh-douar. Da vare ar Paleolitik dija 'veze debret bara gant an dud zoken !

Gant ar Vikinged eo bet kolonizet er Feroe. Feroeg a vez savaret en inizi-se evit ar wech, ul langaj hag a zo heñvel a-walc'h deus an islañdeg pe an norvejianeg. Met memestra vez kavet anvioù-lec'h pe komzoù ha n'eus netra da welet gant ar yezhoù skañdinavek, met kentoc'h gant ar yezhoù keltiek !

E brezhoneg vez lâret an "Alamagn" deus ar vro zo un tamm pelloc'h evit Strasbourg du-hont hag "Alamañted" deus an dud zo 'chom en enni. Met e saozneg 'vez graet "Germany" deus ar vro-se hag en italianeg 'vez lâret ''Tedeschi" deus an dud ! An dra-se zo droll, n'eo ket ?